Xuyên tâm liên – loại cậy có khả năng chữa trị Covid-19

Xuyên tâm liên - Vị thuốc nam của Việt Nam dùng chữa Covid-19 đó là cây gì?

Xuyên tâm liên là gì?

Xuyên tâm liên là một cây thuốc nam nằm trong danh sách các vị thuốc cổ truyền của y học Việt Nam. Tuy nhiên, với sự tiện dụng của các loại tân dược, các loại thuốc kháng sinh mới đã dần trở nên ưu thế làm cho nhiều loại cây thuốc nam bị lãng quên, trong đó có cây Xuyên tâm liên.

Tại sao Xuyên tâm liên lại có khả năng chữa trị với Covid-19?

Theo PGS.TS Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Quản lý Khám và chữa bệnh cho biết, Bộ Y tế chính thức cho phép được dùng một vị thuốc nam không xa lạ trong y học cổ truyền để điều trị cho bệnh Covid-19 đó chính là Xuyên tâm liên - một vị thuốc vô cùng quý giá đã bị lãng quên khi mà các loại thuốc kháng sinh mới ra đời.

Vừa rồi một số nước đã sử dụng Xuyên tâm liên vào việc điều trị cho bệnh nhân nhiễm virus Covid-19 cho thấy kết quả tốt trên những bệnh nhân ít triệu chứng hoặc nhiễm thể virus nhẹ.

Trong thời kỳ đất nước còn khó khăn thì đơn thuốc này đã từng được coi như là “thần dược” để chữa trị tất cả các loại bệnh.

Tuy vậy, hiện tại Cục Quản lý y dược cổ truyền đang phối hợp với Cục Khoa học đào tạo làm đề cương thí nghiệm lâm sàng trên một số lượng bệnh nhân nhiễm Covid-19 nhất định, sau đó sẽ báo cáo Hội đồng chuyên môn để tiếp tục kiểm chứng, nếu hiệu quả thì sẽ triển khai ở quy mô rộng.

Việt Nam hiện tại cũng có thể xem xét cho dùng Xuyên tâm liên với các F1 cách ly tại nhà có dấu hiệu uể oải...

Thứ trưởng Y tế Trương Quốc Cường cũng cho biết thêm vị thuốc Xuyên tâm liên từng được Trung Quốc, sau đó là Indonesia, Thái Lan, Malaysia… đưa vào chữa trị cho các bệnh nhân nhiễm virus Covid-19.

Trong công văn 1306 ngày 17 tháng 03 năm 2020 hướng dẫn sử dụng thuốc dân gian cổ truyền trong công tác phòng chống và hỗ trợ điều trị viêm đường hô hấp do SARS-CoV-2, Bộ Y tế đã đưa Xuyên tâm liên vào đơn thuốc Ngân kiều tán dùng trong giai đoạn thời kì đầu phát bệnh để giải độc, thăng dương ích khí với liều lượng dùng uống 1 thang/ngày, chia thành 3 lần sau khi ăn.

Đặc điểm nhận dạng của Xuyên tâm liên

Xuyên tâm liên thường mọc thẳng đứng, thân có nhiều đốt, chiều cao trung bình từ 0,3-0,8m.

Xuyên tâm liên là cây nhiệt đới có tính hay gọi nôm na là lạnh, vị đắng, có nguồn gốc từ Ấn Độ và Sri Lanka, được di thực và trồng phổ biến ở Nam Á, Đông Nam Á, khu vực nam Trung Quốc, khu vực Caribe, Trung Mỹ, Australia và khu vực châu Phi. Trong đó Trung Quốc, Ấn Độ và Việt Nam là những khu vực trồng nhiều nhất.

Ở Việt Nam, loại cây này còn được gọi là hùng bút, lam khái liên, cây lá đắng, khô đảm thảo, nhất kiến kỷ, công cộng, nguyên cộng…

TS Phùng Tuấn Giang, Chủ tịch Viện nghiên cứu phát triển y dược cổ truyền Việt Nam cho hay, Xuyên tâm liên có tác dụng kháng nhiều loại vi sinh vật như: ký sinh trùng, virus, nấm, vi khuẩn; chống oxy hóa, chống ung thư, chống viêm … được dùng vào việc chữa trị các bệnh về cảm lạnh thông thường, tiêu chảy cấp tính, tăng huyết áp, thủy đậu, bệnh phong, sốt rét, viêm nhiễm, tiểu đường, gan, sốt…

Việt Nam đã có tương đối nhiều bài thuốc dùng thảo dược Xuyên tâm liên như điều trị mụn nhọt, chữa do ho lạnh, hỗ trợ điều trị viêm amidan, hỗ trợ chữa viêm phế quản, rôm sảy…

Đối với Covid-19, kết quả nghiên cứu của các nhà khoa học Trường cao đẳng dược JSS, Ấ Độ (2020) đã cho thấy, các thành phần của Xuyên tâm liên (andrographolide và dihydroxy dimethoxy flavone) có khả năng chống lại virus Covid-19 bằng cách ức chế enzym protease chính của Covid-19 trên thí nghiệm in silico (sàng lọc thuốc ảo).

Các nhà nghiên cứu khoa học Đại học Jadavpur, Ấn Độ (2020) cũng cho thấy, andrographolide và một số hợp chất khác của Xuyên tâm liên có khả năng chống viêm hiệu quả và an toàn, có tác dụng đối với bệnh nhiễm trùng đường hô hấp trên cũng như có thể làm giảm khá nhiều việc sản xuất ra cytokine, chính là một trong các yếu tố gây ra viêm khi nhiễm SARS-CoV-2.

Hoa của Xuyên tâm liên thường xuất hiện vào dịp tháng 9-10 hàng năm.

Tại Trung Quốc, Xuyên tâm liên được cấp phép sử dụng trong điều trị lâm sàng Covid-19 dưới dạng sản phẩm bán tổng hợp để chống viêm và kháng với virus này.

Dựa theo lượng lớn các ca lâm sàng, bài nghiên cứu của nhóm tác giả thuộc tập đoàn dược phẩm Tasly ở Thiên Tân, Trung Quốc (2020) đã khẳng định, Xuyên tâm liên có công dụng chống viêm, thanh nhiệt, giải độc và kháng sinh, có tác dụng chữa trị hiệu quả đối với các bệnh liên quan tới đường hô hấp bao gồm viêm đường hô hấp trên do vi khuẩn, virus và viêm phổi.

Trong đó andrographolide có tác dụng chống SARS-CoV-2 làm tăng khả năng trong việc chữa trị SARS-CoV-2 và có khả năng làm giảm mức độ viêm của bệnh nhân, cải thiện các triệu chứng hô hấp, kháng SARS-CoV-2 và tăng khả năng miễn dịch của cơ thể… với tính an toàn cao.

Không chỉ có vậy, andrographolide có tác dụng tốt cho gan và có giá trị lâm sàng để điều trị các bệnh về tim mạch.

Tác dụng chống lại SARS-CoV-2 của Xuyên tâm liên được khẳng định chắc chắn hơn khi Viện Nghiên cứu y học cổ truyền Thái Lan cũng công bố kết quả nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng trên các bệnh nhân mắc virus có triệu chứng nhẹ như sổ mũi, đau họng, nhức đầu hay là ho...

Nhóm nghiên cứu đã cho bệnh nhân uống 180mg Xuyên tâm liên/ngày, chia đều làm ba lần vào các khung giờ 6h, 14h và 22h, uống liên tục trong 05 ngày.

Kết quả đạt được rất khả thi, trong thời gian 03 ngày kể từ khi sử dụng Xuyên tâm liên, sức khỏe của các tình nguyện viên mắc virus đều được cải thiện rõ rệt. Mọi triệu chứng của bệnh đã biến mất sau 5 ngày mà không xuất hiện bất kỳ tác dụng phụ nào.

Đã từng là vị thuốc vô cùng phổ biến tại Việt Nam, sau đó Xuyên tâm liên dần bị lãng quên, số lượng còn lại ít.

Vào tháng 5 vừa qua, nhóm các bác sĩ tại các bệnh viện ở tỉnh Giang Tây, Trung Quốc cũng công bố kết quả nghiên cứu đa trung tâm, ngẫu nhiên và có đối chứng trên 130 bệnh nhân nhiễm virus sử dụng Xuyên tâm liên.

Kết quả cho thấy, các bệnh nhân nhiễm virus sử dụng Xuyên tâm liên giảm đáng kể thời gian bị ho, sốt và thải virus nhanh hơn, rất ít bệnh nhân tiến triển nặng thêm.

Nhóm nghiên cứu chưa phát hiện được tác dụng phụ nghiêm trọng nào được báo cáo và đi đến kết luận, Xuyên tâm liên rất an toàn và hiệu quả trong việc giúp hồi phục của bệnh nhân SARS-CoV-2 mức độ từ nhẹ đến trung bình.

Các bác sĩ tại Thái Lan khuyến cáo, không dùng Xuyên tâm liên cho phụ nữ có thai, đang cho con bú, những người có vấn đề về thận, gan, và những người bị cao huyết áp.

Vị thuốc này có tính hàn, nếu sử dụng quá liều có thể gây ra tê tay chân, hạ huyết áp… nên cần phải tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng. Liều dùng thông thường từ 5-7 ngày.

TS Giang cho biết, Xuyên tâm liên là cây trồng không khó nhưng hiện tại sản lượng còn khá ít ở Việt Nam do nhiều năm bị quên lãng, ít được ghi đơn. Vì vậy, cần có chính sách khuyến khích trồng, bảo tồn, nghiên cứu và phát triển trở lại loại thuốc này cũng như nhiều loại dược liệu khác.

Nguồn: OPT TRAVEL NEWS